Transfer wapnia do gruczołu mlekowego jest procesem kluczowym dla produkcji mleka, ale wapń dostarczany z pożywieniem krowy pełni również inne ważne funkcje, takie jak budowa kośćca czy regulacja funkcji metabolicznych. Cała homeostaza wapnia w organizmie krowy, czyli utrzymanie równowagi między ilością wapnia absorbowanego z przewodu pokarmowego, ilością deponowaną w kościach (zarówno własnych, jak i podczas ciąży – dla płodu), a ilością wydalanych w kale, moczu i mleku, jest kontrolowana hormonalnie i zależy od wielu czynników działających w określonym czasie.
U wysokowydajnych krów mlecznych, bezpośrednio po porodzie, może wystąpić niekorzystna sytuacja związana z gospodarką mineralną. Po okresie zasuszenia, w którym zapotrzebowanie organizmu na wapń są niewielkie ze względu na brak produkcji mleka, układ hormonalny krowy przestawia się na anabolizm wapnia. Dominuje proces odkładania wapnia w kośćcu stymulowany przez kalcytoninę, co prowadzi do ograniczenia wchłaniania wapnia z dawki pokarmowej. Następnie, po sekrecji bogatego w wapń mleka, dochodzi do drastycznego spadku stężenia tego makroelementu we krwi, co nazywane jest hipokalcemią (poziom Ca w surowicy < 7 mg/dl). Zwiększenie ilości wapnia w dawce po porodzie nie jest skuteczne, ponieważ wysoki poziom hormonu kalcytoniny dziedziczony po zasuszeniu blokuje wchłanianie i prawidłowe zatrzymanie wapnia w organizmie.
Hipokalcemia w postaci klinicznej, czyli ostrej, prowadzi do śmiertelnie groźnego schorzenia znanego jako porażenie poporodowe lub gorączka mleczna. Wapń jest istotny dla prawidłowego przewodzenia impulsów nerwowych, dlatego objawami są skurcze i paraliże mięśni uniemożliwiające krowie utrzymanie pozycji stojącej. W przypadku mniejszego spadku stężenia wapnia we krwi (hipokalcemia subkliniczna) również występują poważne powikłania, takie jak zatrzymanie łożyska, przemieszczenie trawieńca, atonia żwacza czy mastitis.
Główne zasady prewencji gorączki mlecznej obejmują właściwe zarządzanie żywieniem w okresie okołowycieleniowym i stosowanie diet zakwaszających. Niewystarczające wykorzystanie rezerw wapniowych z kości i słabe wchłanianie wapnia z pożywienia są uznawane za główne przyczyny zespołu chorób związanych z hipokalcemią. Równowaga anionowo-kationowa (DCAD) oraz zawartość wapnia, magnezu, fosforu, siarczanów i innych minerałów w dawce pokarmowej w okresie zasuszenia mają istotny wpływ na efektywne uruchomienie rezerw wapniowych z kości w okresie okołoporodowym, poprzez działanie parathormonu (antagonisty kalcytoniny).
Badania przeprowadzone przez specjalistów z USA i Niemiec wskazują, że u krów zasuszonych, gdy podawane są sole anionowe, już dwa tygodnie przed porodem powinno się zastosować wysokie dawki wapnia (>100 g dziennie). Natomiast w przypadku braku stosowania gorzkich soli, podawanie wapnia, magnezu i fosforu w ilościach odpowiednich dla okresu laktacji zaleca się rozpocząć dopiero przed samym porodem. W celu zapewnienia łatwo przyswajalnych form tych pierwiastków, bardzo pomocne są specjalne preparaty, takie jak Ecocal, Ecocal max i bolusy Calcibol.
Ecocal max dostarcza wysoko przyswajalnego wapnia, którego wchłanianie jest rozłożone w czasie dzięki zastosowaniu dwóch różnych form: pantotenianu i chlorku. Preparat skutecznie zapobiega obniżeniu stężenia wapnia we krwi. Zawiera również magnez i witaminę D3, których niedobór może prowadzić do hipokalcemii. Ponadto, dzięki zawartości niacyny i witamin z grupy B, wspomaga funkcjonowanie wątroby i aktywizuje przemiany energetyczne. Ecocal max jest łatwy w aplikacji, ponieważ wystarczy jednorazowa dawka preparatu to 250g.
Dużą zaletą preparatu Ecocal jest jego wysoka przyswajalność wapnia, co jest możliwe dzięki dodatkowi witaminy D3. Preparat zapewnia także odpowiednią ilość magnezu, który jest ważny dla zapobiegania hipokalcemii. Dlatego Ecocal przeciwdziała wystąpieniu gorączki mlecznej oraz zapobiega zatrzymaniu łożyska, zwłaszcza u wysokowydajnych i wieloródek. Dodatkowo, preparat jest skuteczny w profilaktyce ketozy dzięki zawartości gliceryny, która jest prekursorem glukozy, oraz witamin z grupy B, które aktywizują przemiany energetyczne.
Coraz większą popularność zyskują także bolusy. Nasz produkt, Calcibol, jest unikatowy ze względu na zawartość pięciu różnych form wapnia oraz wysoką dawkę witaminy D3. Dzięki szybko rozpuszczalnej kapsułce, zawartość preparatu uwalnia się w żwaczu w ciągu 5 minut, co wpływa bezpośrednio na jego skuteczność w nagłych przypadkach.