Biegunka u cieląt

Biegunki są, obok schorzeń układu pokarmowego, główną przyczyną upadków cieląt. Istnieje wiele czynników przyczyniających się do ich wystąpienia, ale najważniejsze z nich to nieprawidłowe żywienie siarą, mlekiem lub preparatami mlekozastępczymi, nieodpowiednie warunki mikroklimatyczne oraz infekcje wywołane przez bakterie i wirusy.

Biegunka jest objawem zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego, powodującym odwodnienie organizmu, co czyni ją szczególnie niebezpieczną. Brak ciągłej kontroli i obserwacji zwierząt przez kilka godzin może prowadzić do utraty cennych elektrolitów i zwiększenia ryzyka odwodnienia, co może skutkować upadkiem. Skuteczność leczenia i rekonwalescencja zależą przede wszystkim od szybkości rozpoznania, kondycji cieląt oraz czynników powodujących zaburzenie. Ważne jest również zauważenie, że nawet po skutecznym leczeniu, wzrost i rozwój organizmu młodego zwierzęcia mogą być znacznie ograniczone. Jeśli chodzi o patogeny, to głównymi przyczynami biegunek są bakterie Escherichia coli i Salmonella, pierwotniaki Cryptosporidium, kokcydie Eimeria, a także rotawirusy i koronawirusy, które wykazują wysokie powinowactwo do nabłonka jelit. Ważne jest jednak zrozumienie, że większa podatność na infekcje u cieląt wynika z osłabienia bariery immunologicznej organizmu. Między innymi dlatego tak ważne jest podanie zwierzęciu siary jak najszybciej po porodzie. Oprócz wartości immunologicznych, istotne są również cechy organoleptyczne siary. Zgodnie z definicją, powinna być gęsta i żółtawa. Siara krów po nieprawidłowym zasuszeniu może zawierać domieszkę krwi, co wskazuje na stan zapalny gruczołu mlekowego. Jej stosowanie w żywieniu cieląt może znacznie zwiększać ryzyko wystąpienia biegunek. Ważne jest również odpowiednie dawkowanie i sposób podawania siary. Ze względu na ograniczoną pojemność żołądka i potrzebę utworzenia rynienki przełykowej, cielę powinno otrzymać nie więcej niż 2 litry siary podanej z butelki lub wiadra ze smoczkiem w pierwszych godzinach życia. Dla starszych cieląt karmionych mlekiem lub preparatami mlekozastępczymi, ilość podawanego pokarmu nie powinna przekraczać 3 litrów. W przeciwnym razie istnieje ryzyko wystąpienia kwasicy. Młodsze cielęta powinny być karmione częściej, od czterech do trzech razy dziennie, a wielkość porcji powinna być dostosowana odpowiednio do wieku. Istotnym czynnikiem wpływającym na przyswajanie składników odżywczych, zwłaszcza siary, jest jej odpowiednia temperatura, która powinna wynosić co najmniej 35°C.

Kolejnym czynnikiem warunkującym powstawanie biegunek u cieląt są warunki środowiskowe. W pomieszczeniach inwentarskich, które nie są poddawane regularnej dezynfekcji, o wysokiej wilgotności i dużym zagęszczeniu zwierząt, łatwiej dochodzi do gromadzenia i rozprzestrzeniania się patogenów.

Rozpoznanie i postępowanie w przypadku chorych cieląt
W początkowym stadium biegunek u cieląt występuje rozrzedzony kał i osłabienie. W bardziej zaawansowanych przypadkach dochodzi do wzrostu temperatury ciała oraz utraty apetytu, co objawia się brakiem odruchu ssania. Często hodowcy, gdy zauważają schorzenie we wczesnym stadium, decydują się na całkowite zaprzestanie podawania siary, mleka lub preparatów mlekozastępczych, twierdząc, że to pogłębia chorobę u cieląt. Jest to błędne rozumowanie. Pokarm płynny zawiera nie tylko niezbędne składniki odżywcze do podtrzymania życia, ale również substancje biologicznie aktywne, które wspomagają regenerację uszkodzonego nabłonka jelit. Właściwa ilość pokarmu jest jednak kwestią dyskusyjną. W przypadku biegunek zaleca się zmniejszenie objętości podawanego pokarmu o 1/3, aby uniknąć wystąpienia kwasicy. Dobrym rozwiązaniem jest również stosowanie środków przeciwbiegunkowych o kompleksowym składzie – ze względu na intensywną utratę składników mineralnych z organizmu i ryzyko odwodnienia. Przykładem takich preparatów są Diablock i Calfix mraki Ruminta, które oprócz elektrolitów i substancji odżywczych zawierają także pektyny. Pektyny są polisacharydami, które stanowią integralną strukturę ścian komórkowych roślin. Są one rozpuszczalnym składnikiem błonnika pokarmowego, który tworzy żel w kwaśnym środowisku. W przypadku biegunek ta właściwość pektyn pozwala na zagęszczenie treści pokarmowej i stabilizację jej przepływu. Dodatkowo żelowa konsystencja chroni błonę śluzową jelit przed atakami patogenów. Wymienione preparaty są również źródłem witamin wspomagających układ immunologiczny, a ich wysoka koncentracja i przyswajalność składników pomagają utrzymać prawidłową kondycję cieląt.
Dodatkowym elementem wsparcia przy biegunkach u cieląt są preparaty nawadniające – takie jak np. Ecolyte. Należy jednak pamiętać, że powinny one być podawane na zmianę z mlekiem, z zachowaniem odpowiednich odstępów czasowych. Według wielu ekspertów, podawanie preparatów bezpośrednio przed lub po karmieniu mlekiem wpływa na podwyższenie pH żołądka, co prowadzi do mniejszej skuteczności wykorzystania białka, takiego jak kazeina. Dlatego też produkt elektrolitowy powinien być podany cielęciu nie później niż 3 godziny przed podaniem pokarmu płynnego.

Po przebytej biegunce ważne jest aby jak najszybciej pomóc cielęciu odbudować straty powstałe w czasie ich trwania. W tym przypadku zaleca się stosowanie produktu Grow Plus- będącego silnie skoncentrowanym preparatem na bazie witamin, minerałów oraz aminokwasów. Uzupełnia on niedobory tych substancji w organizmie cielęcia i pozwala mu w krótkim czasie powrócić do pełnej sprawności.

Ostatnie wpisy

Veterinary at the farm walking in cowshed checking the cows
calf sent milk from the cow in the field
Group of cows grazing in the fields
Przewiń do góry