Zapalenie gruczołu mlekowego jest jedną z głównych przyczyn brakowania krów w stadach bydła mlecznego, negatywnie wpływając zarówno na ilość, jak i jakość produkowanego mleka. Leczenie mastitis zwiększa koszty weterynaryjne i obniża opłacalność hodowli.

Podstawowym czynnikiem odpowiedzialnym za mastitis są drobnoustroje, które wnikają do gruczołu mlekowego przez kanał strzykowy. Wyróżnia się drobnoustroje zakaźne i środowiskowe. Drobnoustroje zakaźne, takie jak Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae i Mycoplasma bovis, przenoszone są zakażoną wydzieliną z ćwiartek wymienia za pomocą kubków udojowych lub rąk dojarza. Drobnoustroje środowiskowe, takie jak Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter aerogenes, Serratia sp., Proteus sp., Pseudomonas sp., koagulazoujemne gronkowce, paciorkowce, drożdże i grzyby, są zawsze obecne w otoczeniu krów, ale rozmnażają się intensywnie w sprzyjających warunkach mikroklimatycznych.

Obniżenie bariery ochronnej gruczołu mlekowego, które występuje przede wszystkim na początku laktacji i podczas zasuszenia, jest kolejnym czynnikiem predysponującym do mastitis. Intensywny cykl przemian metabolicznych na początku laktacji powoduje złuszczanie się komórek wydzielniczych gruczołu, które dostają się do mleka. Stłuszczenie wątroby i zatrzymanie łożyska mogą również osłabić właściwości ochronne leukocytów. Mastitis objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem, tkliwością i bolesnością gruczołu mlekowego, wzrostem liczby komórek somatycznych (LKS) oraz zmianami fizykochemicznymi mleka.

Skuteczność leczenia mastitis zależy od czasu rozpoznania i rodzaju czynnika wywołującego infekcję. Opóźniona diagnoza może prowadzić do obniżenia ilości produkowanego mleka i nawet całkowitej bezmleczności. Mastitis wywołany przez czynniki zakaźne i środowiskowe może przyjmować postać przewlekłą, co utrudnia leczenie i zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji. Krowy z mastitis powinny być usuwane ze stada, ponieważ antybiotykoterapia często nie przynosi oczekiwanych efektów, a wysoka liczba komórek somatycznych w mleku obniża wartość sprzedaży surowca.

Aby zapobiegać mastitis, hodowca powinien przestrzegać zasad higieny podczas doju, kontrolować czystość sprzętu udojowego, gum strzykowych, rąk dojarza i ręczników, oraz segregować krowy zakażone przy zachowaniu prawidłowej kolejności dojenia. Optymalizacja żywienia w okresie okołoporodowym i kontrola czystości legowisk są ważne dla profilaktyki infekcji środowiskowych.

Trzeba także pamiętać o stosowaniu odpowiednich preparatów do higieny przed i po doju. Nasze produkty do dippingu są skuteczne i mają wysokie stężenie substancji aktywnych. Dodatki związków pielęgnujących, takich jak gliceryna, olejek z eukaliptusa, czy nagietek poprawia regenerację strzyków. Stosowanie żeli do wymion, takich jak Capsigel, Ecogel i Mintgel także wspomaga ochronę wymienia i jego pielęgnację. Są one oparte o naturalne olejki eteryczne które, w odpowiednim stężeniu, przyczyniają się do poprawy zdrowotności wymienia. Capsigel jest żelem rozgrzewającym, opartym o olejki z cynamomu oraz chilli, wzbogacone kamforą. Jest on zalecany do stosowania przy profilaktyce stanów zapalnych oraz jako wsparcie w ich leczeniu. Mintgel z kolei posiada silne właściwości chłodzące i łagodzące- dzięki zawartości olejków z mięty pieprzowej oraz eukaliptusa, wzbogaconych dodatkiem krystalicznego mentolu. Jest do idealny produkt służący do ograniczenia opuchlizny występującej po wycieleniu oraz profilaktyki stanów zapalnych. Ostatnią propozycją jest Ecogel- który łączy w sobie właściwości obu powyższych produktów. Oparty jest on na olejkach z eukaliptusa oraz mięty pieprzowej, wzbogaconych kamforą. Jest to żel zalecany do codziennej pielęgnacji wymion. Masaż wymienia może również być korzystny dla poprawy przepływu krwi i zmniejszenia ryzyka infekcji.

Zapobieganie jest lepsze niż leczenie, dlatego hodowcy powinni podejmować działania profilaktyczne w celu eliminacji infekcji mastitis i minimalizowania strat produkcyjnych oraz kosztów leczenia.