Podostra kwasica żwacza, znana także jako SARA (Subacute Ruminal Acidosis), stanowi poważne schorzenie metaboliczne spowodowane niefizjologicznym obniżeniem pH płynu żwacza poniżej 5,5. Główną przyczyną tego niekorzystnego stanu jest błędne żywienie zwierząt. Szczególnie dotyczy to nieprawidłowego zarządzania żywieniem stada wysokowydajnych krów mlecznych oraz niewłaściwego sporządzania dawek pokarmowych dla tej grupy zwierząt.
W pierwszym przypadku problem występuje, gdy krowy przechodzą z okresu zasuszenia do produkcji mleka bez odpowiedniego czasu przejściowego. W takiej sytuacji, zmiana diety z ubogiej w skrobię na bogatą w łatwostrawne węglowodany energetyczne powoduje niedostosowanie populacji mikroorganizmów żwaczowych. Dominujące bakterie celulolityczne otrzymują wówczas pożywkę skrobiową, co sprzyja wzrostowi bakterii kwasu mlekowego. W prawidłowo przygotowanym, ustabilizowanym środowisku populacja bakterii jest kontrolowana przez konkurencję z innymi amylolitycznymi mikrobami, a kwas mlekowy jest stopniowo rozkładany przez specyficzne inne mikroorganizmy. W przypadku braku stabilizacji, bakterie fermentacji mlekowej szybko dominują środowisko żwacza, powodując gwałtowne zakwaszenie jego treści. Dlatego tak istotne jest stopniowe przygotowywanie żwacza do dawek skrobiowych w okresie przejścia z zasuszenia do laktacji. Ograniczona ilość skrobi w czasie zasuszenia powoduje także inwolucję brodawek i ograniczenie powierzchni chłonnej śluzówki ścian żwacza, co dodatkowo zmniejsza dyfuzję do krwiobiegu powstających na diecie produkcyjnej kwasów, wtórnie zwiększając zakwaszenie treści żwacza.
Błędy dotyczące konstruowania dawek pokarmowych są dwóch rodzajów:
Niekontrolowane przekraczanie dopuszczalnych bezpiecznych poziomów pasz treściwych (źródła cukrów prostych i skrobi) w suchej masie (maks. 60-65% s.m.)
Niewłaściwy dawka włókna fizycznie efektywnego
W obu przypadkach skutki są analogiczne jak w błędach w czasie przejścia z zasuszania do laktacji. Pierwsza sytuacja prowadzi do spadku ilości bakterii celulolitycznych, co obniża zawartość lipidów w mleku oraz masowo powoduje obumieranie mikroflory żwacza z uwolnieniem niebezpiecznych toksyn. Toksyny te po przedostaniu się do krwiobiegu powodują liczne uszkodzenia, zwłaszcza w układzie krwionośnym, co może doprowadzić do schorzeń kończyn (ochwat bydlęcy). Toksyny wywołują także uszkodzenie tkanki ścian żwacza, co otwiera drogę dla bakterii wywołujących owrzodzenie wątroby, groźne schorzenie SARA.
Zapobieganie subklinicznej kwasicy żwacza jest niezwykle istotne i wymaga odpowiedniego zarządzania żywieniem zwierząt. W okresach krytycznych, takich jak grupa krów „fresh cows”, szczyt laktacji u wysokowydajnych krów mlecznych żywionych obficie paszami skrobiowymi czy zmiany dawki, warto skorzystać z dodatków stabilizujących środowisko żwacza, zawierających odpowiednio dobrane związki buforujące.
Jednym z takich preparatów wspomagających pracę żwacza jest Ecobuffer plus, zawierający specjalnie dobrane substancje aktywne:
Bufory stabilizujące pH żwacza na poziomie wyższym niż 5,5, takie jak węglany sodu, wapnia i tlenek magnezu oraz sole kwasu jabłkowego, które neutralizują powstający kwas mlekowy.
Adsorbent toksyn pochodzących z rozkładu obumarłych bakterii w żwaczu, takie jak sepiolit.
Antyutleniacze zmniejszające stres oksydacyjny i zwiększające siły obronne organizmu, takie jak boldo i rozmaryn.
Zastosowanie takich kompleksowych i innowacyjnych dodatków pozwala na synergiczne działanie zawartych w nich związków biologicznie czynnych, co może przynieść dodatkowe korzyści w leczeniu i zapobieganiu subklinicznej kwasicy żwacza.
Podobne rozwiązanie oferujemy w formie bolusa w produkcie Bufferbol. Stanowi on połączenie związków buforujących (węglanu wapnia, wodorowęglanu sodu, węglanu potasu, chlorku wapnia i fosforanu jednowapnioweg) wraz z żywymi kulturami drożdży oraz sepiolitem- wiążącym toksyny. Połączenie tych substancji wraz z szybkostrawną kapsułką stanowi skuteczne rozwiązanie w przypadku kwasicy.